Tại sao vệ sinh máy lạnh / máy điều hòa định kỳ sẽ có tác dụng hơn?

Sau khoảng từ 3 đến 4 tháng sử dụng, máy lạnh nhà bạn có thể bị bám bụi trên dàn nóng và dàn lạnh, khiến máy lạnh bị giảm tuổi thọ và hoạt động yếu hơn. Số lần vệ sinh máy lạnh định kỳ sẽ tùy thuộc vào môi trường và tần suất sử dụng trong năm, cụ thể như sau:

• Đối với hộ gia đình: máy lạnh nên được vệ sinh sau mỗi 3 - 4 tháng (nếu mở và sử dụng mỗi ngày) hoặc vệ sinh 6 tháng một lần (nếu chỉ sử dụng 3 - 4 ngày trong tuần, mỗi ngày mở trung bình 6 - 8 tiếng).
• Đối với công ty và nhà hàng: nên vệ sinh máy lạnh sau khoảng 2 - 3 tháng sử dụng tùy vào môi trường có bụi bẩn ít hay nhiều. Tuy nhiên, khi muốn làm sạch máy lạnh tại công ty, văn phòng hay nhà hàng, bạn nên gọi dịch vụ vệ sinh máy lạnh.
• Đối với các cơ sở kinh doanh, xí nghiệp, nhà máy, xưởng sản xuất: nên kiểm tra và vệ sinh máy lạnh hàng tháng vì máy dường như hoạt động liên tục với tần suất cao.

Trước khi tiến hành vệ sinh máy lạnh tại nhà, bạn cần chuẩn bị các dụng cụ vệ sinh máy lạnh chuyên dụng sau:

• Máy bơm vệ sinh máy lạnh
• Túi vệ sinh máy lạnh
• Chai xịt vệ sinh máy lạnh
• Đồng hồ đo gas chuyên dụng (nếu bạn muốn kiểm tra gas máy lạnh có bị rò rỉ hoặc sắp hết hay chưa)
• Một số dụng cụ vệ sinh khác như cọ vệ sinh máy lạnh, khăn lau

Trước khi tiến hành kiểm tra và vệ sinh máy lạnh, các bạn nên lưu ý những điểm sau đây:

• Khi vệ sinh máy lạnh, tránh sử dụng lực phun nước mạnh ở gần vị trí có bảng mạch (nằm ở phía trên máy nén) vì có thể ảnh hưởng đến bo mạch.
• Không nên để dàn lạnh tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời dẫn đến hư hỏng bo mạch
• Đối với dòng máy lạnh xài van, bạn nên lắp đặt hệ thống xì van ở mức cho phép (vì không thể đóng kín tuyệt đối). Ngoài ra, để hạn chế tình trạng quá nhiệt làm hỏng dây, bạn cũng nên lưu ý kiểm tra tình trạng đường ống và van xem có bị rò rỉ hay không.

Vệ sinh máy lạnh là những việc đòi hỏi phải tĩ mỉ và cẩn thận:

• Kiểm tra cục nóng và lạnh ở trong và bên ngoài nhà để đảm bảo không có dị vật lẫn bên trong máy
• Tháo gỡ bộ lọc không khí trong máy lạnh và dùng miếng rửa chén cọ rửa bộ lọc, để thật khô nước
• Làm sạch cánh quạt và lốc máy, có thể mua bình xịt Coil Cleaner (một loại chất lỏng chứa kiềm được điều chế riêng cho việc tẩy rửa nhanh các lá nhôm tản nhiệt), xịt nhẹ vào các khe giữa lá kim loại, tránh xịt vào bo mạch điện tử của máy lạnh
• Lắp lại miếng lưới lọc thế là hoàn thành các bước vệ sinh máy lạnh tại nhà căn bản

Dưới đây là các bước hướng dẫn cụ thể cho việc vệ sinh máy lạnh ở nhà.

Bước 1: Ngắt điện máy lạnh

Trước khi bắt đầu kiểm tra và vệ sinh máy lạnh, bạn cần ngắt hết nguồn điện kết nối với máy để đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc.

Bước 2: Vệ sinh dàn lạnh

Đầu tiên, bạn cần tháo quạt đảo gió. Sau đó, mở nắp máy lạnh theo chiều từ dưới lên trên và lấy tấm lọc bụi ra. Dùng tua vít để tháo ốc cố định vỏ máy trên dàn lạnh. Sau đó, hãy kiểm tra xem có côn trùng hoặc đinh tán bên trong dàn lạnh hay không. Nếu có, bạn nên tiến hành dọn dẹp để giúp hơi lạnh của máy lưu thông tốt hơn.

Dùng túi vệ sinh máy lạnh bọc toàn bọc toàn bộ thân máy, tránh để nước văng ra sàn nhà. Tiếp theo, bạn có thể sử dụng vòi xịt và chai xịt vệ sinh máy lạnh để làm sạch các chi tiết trên dàn lạnh như cánh quạt lồng sốc, bộ lọc không khí và các bộ phận khác.

Bước 3: Vệ sinh dàn nóng

Vệ sinh dàn nóng có phần đơn giản hơn vệ sinh dàn lạnh. Bạn chỉ cần tháo vỏ bảo vệ ở mặt trước dàn nóng ra, sau đó xịt rửa lớp vỏ bảo vệ này. Tiếp đến là vệ sinh cánh quạt cũng như các góc bị bám bụi bên trong. Tuy nhiên, bạn không nên xịt nước trực tiếp vào khu vực chứa bo mạch, dễ dẫn đến hư hỏng. Sau khi hoàn tất, dùng khăn khô lau lại toàn bộ dàn nóng đến khi không còn đọng nước và ẩm ướt.

Bước 4: Kiểm tra gas máy lạnh

Bạn có thể kiểm tra gas máy lạnh định kỳ để xem ống dẫn có bị rò rỉ gas hoặc máy lạnh có sắp hết gas hay không nhờ vào đồng hồ đo gas chuyên dụng. Nếu phát hiện gas bị rò rỉ hay sắp hết, bạn có thể khắc phục tại nhà hoặc liên hệ dịch vụ nạp gas máy lạnh tại các cửa hàng chính hãng để đảm bảo chất lượng của gas.

Bước 5: Lắp lại các bộ phận vào máy lạnh

Trước khi lắp ráp các bộ phận trên dàn nóng và dàn lạnh, bạn phải đảm bảo chúng đã được lau khô, không còn đọng nước và ẩm ướt. Sau đó tiến hành lắp đặt các bộ phận ngược lại với thứ tự tháo ra ban đầu. 

• Đối với dàn lạnh: sau khi vệ sinh tấm lọc bụi và các chi tiết bên trong dàn lạnh, bạn lắp các tấm lọc bụi vào vị trí cũ (tránh làm rách lưới lọc), sau đó lắp quạt đảo gió và đậy nắp máy lạnh theo chiều từ trên xuống dưới. Dùng tua vít vặn ốc cố định trên thân máy.
• Đối với dàn nóng: sau khi lau khô các bộ phận trên dàn nóng, bạn tiến hành lắp lại bỏ bảo vệ ở mặt trước sao cho các ngạnh trùng khớp với nhau.

Bước 6: Kiểm tra và vận hành máy lạnh

Cắm điện để máy lạnh vận hành. Nếu như máy chạy êm và không phát sinh dấu hiệu bất thường, không có tiếng động lạ, bạn đã hoàn tất quá trình kiểm tra và vệ sinh máy lạnh của mình.

Vệ sinh máy điều hòa thường xuyên giúp giảm tiêu tốn điện năng.

• Cứ mỗi tuần, máy điều hòa lại giảm công suất hoạt động 1% vì bị bụi bẩn bám. Thực tế, chỉ cần vệ sinh hoặc thay hẳn lưới lọc bẩn, bám bụi bằng lưới lọc mới, bạn đã có thể giảm tiêu hao năng lượng của máy điều hòa lên đến 5-15%. Khi có quá nhiều bụi bẩn bám trên dàn lạnh, máy điều hòa sẽ chậm cung cấp hơi lạnh cho phòng. Máy phải hoạt động nhiều hơn, giảm hiệu suất làm lạnh.
• Khi hiệu suất làm lạnh giảm, máy điều hòa đồng thời làm mát chậm hơn. Những máy điều hòa thế hệ mới trên thị trường đều hướng đến mục tiêu tăng hiệu suất làm lạnh, trong khi giảm tiêu tốn điện năng tối đa.
• Tại sao cần bảo trì và vệ sinh cho máy điều hòa
• Nếu chưa có điều kiện đổi máy điều hòa mới, vệ sinh máy điều hòa cũ thường xuyên sẽ giúp bạn tăng hiệu suất làm lạnh của máy điều hòa và giảm tiêu hao điện năng phần nào.

Có thể loại bỏ những tác nhân gây bệnh về hô hấp.

• Máy điều hòa được ví như “lá phổi” cho ngôi nhà của bạn. Ngoài tính năng làm mát không gian, máy điều hòa thế hệ mới hiện nay được trang bị tính năng lọc không khí, đóng vai trò như một lá phổi thực sự cho gia đình bạn.
• Người tiêu dùng ngày càng chú ý hơn đến những sản phẩm máy điều hòa có tính năng cộng thêm như như lọc bụi bẩn, vi khuẩn và những tác nhân gây dị ứng, cung cấp không khí sạch, mát lành cho gia đình.
• Vì vậy, nếu bạn không vệ sinh máy điều hòa, lá phổi để điều hòa, dưỡng khí sẽ bị nhiễm bẩn và ảnh hưởng đến sức khỏe hô hấp cả gia đình bạn. Máy điều hòa nhiễm bẩn giống như lá phổi bị viêm, trở thành “ổ” vi khuẩn, không khí máy điều hòa thổi ra không còn trong lành, dễ gây các bệnh về hô hấp, nhất là cho trẻ nhỏ có hệ hô hấp còn chưa phát triển. Đó là lý do bạn cần vệ sinh lưới lọc điều hòa, thậm chí xịt rửa dàn nóng và dàn lạnh 3-6 tháng một lần.

Vệ sinh máy điều hòa tránh hư hỏng máy điều hòa.

• Những trường hợp máy điều hòa đang hoạt động tự động bị ngắt và hư hỏng thường do máy bị bám bụi. Khi có quá nhiều bụi bám vào dàn nóng, máy điều hòa không thể tản nhiệt và trở nên quá tải. Đó là nguyên nhân máy điều hòa tự động ngắt. Tình trạng nếu kéo dài có thể dẫn đến sự hỏng hóc của máy điều hòa.
• Vì thế, để duy trì độ bền của máy điều hòa, bạn cần phải vệ sinh máy điều hòa thường xuyên. Bạn có thể chủ động tắt máy điều hòa để vệ sinh bụi bẩn, chất bám ở lưới lọc. Tuy nhiên, với một số bộ phận bên trong máy điều hòa và lượng hơi ga, bạn cần nhờ thợ chuyên bảo trì để kiểm tra được.
• Vì thế, để duy trì độ bền của máy điều hòa, bạn cần phải vệ sinh máy điều hòa thường xuyên. Bạn có thể chủ động tắt máy để vệ sinh bụi bẩn, chất bám ở lưới lọc. Tuy nhiên, với một số bộ phận bên trong máy điều hòa và lượng hơi ga, bạn cần nhờ thợ chuyên bảo trì để kiểm tra được.

Cuối thế kỷ 19, người ta sử dụng hệ thống làm lạnh từ các đường ống dẫn không khí ẩm đi vòng quanh một toà nhà. Hệ thống này giúp bảo quản một số thực phẩm, làm mát bia và một số thức uống.

Ngày 17 tháng 7 năm 1902, Willis Carrier sáng tạo ra chiếc máy điều hoà không khí đầu tiên chạy bằng điện.

Hệ thống điều hoà không khí của Willis Carrier được dùng trong một nhà máy in. Hệ thống này giúp kiểm soát nhiệt độ và còn giữ độ ẩm trong nhà máy. Nguyên lý giữ ẩm cho không khí của Carrier áp dụng khá đơn giản, thay vì đẩy không khí qua ống nung nóng, dòng không khí di chuyển qua ống được làm lạnh bằng amoniac hoá lỏng.

Năm 1906, kỹ sư Stuart Cramer nghĩ ra ý tưởng chế tạo thiết bị thông gió lắp vào nồi chứa nước cất của hệ thống dệt để tạo ra độ ẩm. Quá trình này được đặt tên là “điều hoà không khí”.

Hình ảnh Nhà phát minh Willis Carrier (1875-1950) và Hệ thống điều hoà không khí đầu tiên của Willis Carrier

Cách tính công suất điện của điều hòa

Thông số của điều hòa thường được ghi là BTU (Đơn vị nhiệt Anh - British Thermal Unit). Từ thông số BTU nhân với giá trị 0,0002929 sẽ ra công suất lạnh của điều hòa.

Khi hoạt động, điều hòa không làm việc liên tục. Khi cung cấp đủ năng lượng để làm giảm nhiệt độ phòng tới mức nhất định nó sẽ ngừng làm lạnh. Nên để tính ra công suất điện của điều hòa thì tùy vào loại máy công nghiệp hay gia dụng thì sẽ lấy công suất lạnh chia cho ~3,2 hoặc ~2,8. Ví dụ, điều hòa gia dụng có thông số 9.000BTU thì công suất lạnh sẽ là 9000 x 0,0002929 = 2,63764 KW suy ra công suất điện: 2,63764 KW / 2,8 = 0,942 KW.